Wandelingen, een weblog met wandelroutes: juni 2013

woensdag 12 juni 2013

Wandeling van station Goor naar station Delden, 17 km

Wandeling van station Goor naar station Delden

Afstand: 17 km
Startpunt route: Station Goor
Eindpunt route: Station Delden
Routebeschrijving Update december '22: In verband met controle van diverse delen van de route zijn beschrijving + Gpx vooralsnog offline gehaald.
Kaartje: zie aan het eind van dit bericht

Een verrassende wandeling van het treinstation Goor naar het treinstation Delden. Tijdens de route loop je zowel over het landgoed het Weldam als landgoed Twickel. Het zijn veelal paden en weggetjes waar ook over diverse erven van boerderijen gelopen mag worden.

In het eerste gedeelte van de wandeling loop je over de Wachtpostdijk die evenwijdig aan de spoorlijn ligt. Het witte huis met nummer 3 is een voormalige wachtpost bij een vroegere spoorwegovergang. Een wachter zorgde hier ooit voor het neerlaten van de spoorbomen. Op verzoek – je hield je hand op – stopte er een trein zodat je kon instappen. En was het donker dan hield je gewoon een brandend stuk papier in je hand. Zo ging dat toen.
Via opengestelde weggetjes van het landgoed Weldam passeer je een erf van een Weldamboerderij met z’n karakteristiek zwart-gele luiken. Je komt bij het Twentekanaal en volgt hier het zandpad langs de natuurvriendelijke oevers.
Er wordt je een kijkje gegund op de jachtpalen van Twickel en Weldam. Grote zandstenen palen er ooit neergezet om jachtterreinen af te bakenen. Op meerdere plekken op de wandeling zijn deze jachtpalen te zien. In de routebeschrijving wordt je op de plekken geattendeerd. Opvallend langs het eerste gedeelte van de route zijn ook de witte stenen rijksgrenspaaltjes die nog op meerdere plekken in de bermen te zien zijn.
Als later de zijtak van het Twentekanaal via een brug overgestoken wordt duurt het niet meer zo lang tot er een gelegenheid is voor een horecastop.
Daarna gaat het richting de bossen van het landgoed Twickel. Ook hier diverse paadjes langs boerderijen en erven. De luiken van de Twickelboerderijen hebben een zwart-witte kleur.
Al lopend over de Deldener Esch koers je de kant van het Delden op. Maar voor je daar bent gaat de route eerst nog langs de kwekerij en moestuin van Twickel om even later het kasteel te passeren.
Het is een mooie afsluiting van deze zeer afwisselende wandeling.

Jachtpalen
Je komt op deze route diverse jachtpalen tegen.
Robuuste uit Bentheimer zandsteen vervaardigde palen. Als uitvloeisel van de Heerlijke Jachtrechten ooit geplaatst om het tot Twickel behorende jachtgebied af te bakenen. Het gaf recht om te “jagen, te vogelen en te visschen”. Vanaf begin 1800 zijn er 108 jachtpalen neergezet. Om wat bij te verdienen werden ze door de pachtboeren van Twickel opgehaald uit de Bentheimer- en Gildehauser groeven. Het loon werd dan in mindering gebracht op de pachtsom die aan de landgoedeigenaar betaald moest worden.
Twickel was sowieso een goede afnemer van zandsteen uit de Duitse groeven. Veel zandsteen werd aangekocht voor uitbreiding of restauratie van de boerderijen. Het zandsteen werd na aankomst in Delden ter plaatse bewerkt. Twickel had hier zelf steenhouwers voor in dienst.
De heerlijke jachtrechten werden met de jachtwet van 2 juli 1923 afgeschaft en afgekocht van de eigenaar. Vanaf dat moment hadden ook de jachtpalen hun functie verloren.
Op dit moment zijn er nog een tiental palen te vinden.

Jachtpaal Twickel

Moestuin
Op het laatste gedeelte van de route passeer je de oude tuinmuren van Twickel. Een hek met smeedijzeren decoraties vormt de hoofdingang tot een kwekerij en een moestuin. De geheel ommuurde moestuin is in 1891 aangelegd en is ontworpen door de landschapsarchitect Petzold. Na jaren van verval is men in 1993 begonnen met restauratie van de moestuin. Karakteristieke elementen zijn weer in ere hersteld. Zo is er weer leifruit langs de muren, rabarber die gebleekt wordt in potten en staat de sla onder de glazen cloches.
Vermeldenswaard zijn de bijzondere kassen op het terrein. Ze hebben een cultuur-historisch waarde. De grote pronkkas -het Ironhouse- met aangebouwde kleine zaaikas is een beschermd monument . De bij het ironhouse behorende stookkelder is in de jaren zestig van de vorige eeuw dichtgestort.
Ondertussen functioneert de moestuin weer als 'gebruikstuin' voor het kasteel en kunnen ook bezoekers van Twickel er groenten en bloemen kopen.
Een grote groep vrijwilligers zet zich in om de moestuin weer een levend cultuurmonument te laten zijn.

Twickel
Het landgoed Twickel en zijn bijbehorende kasteel waren van 1347 tot 1953 familiebezit.
De laatste eigenaresse, Barones van Heeckeren van Wassenaer, had geen nazaten en bracht het in 1953 onder in de door haar opgerichtte Stichting Twickel .
Zo ook de andere familiebezittingen in Brecklenkamp, Wassenaar, Dieren, Zevenaar, Borculo, Lochem en het Duitse Lage. Zo was de toekomst van het erfgoed veilig gesteld. De omvang van Twickel bedraagt ruim 4000 ha en zijn 200 boerderijen, woningen en andere gebouwen.
De stichting heeft als doel Twickel als natuurreservaat en cultuurmonument in stand te houden en haar historische betekenis voort te zetten. Belangrijk is met name de instandhouding van het natuurschoon en het landschappelijke karakter.
Het beheer wordt uitgevoerd door een rentmeester en 50 medewerkers. De dagelijkse leiding heeft de rentmeester. Hij zorgt voor de rente van het vermogen dat in het landgoed besloten is -met name de pachten - en voor een verantwoorde geldbesteding. Vroeger brachten de boeren zelf de pacht naar de rentmeester. Het werd allemaal in de boeken bijgehouden. Deze bemoeide zich vervolgens ook met het wel en wee van de pachters. Zo werd er bv beoordeeld of de zoon van de pachter wel een goede vrouw had uitgezocht.

Het kasteel Twickel is niet te bezichtingen. De stichting had als opdracht meegekregen dat het als particulier huis in stand gehouden moet worden. En daar houdt ze zich aan. Op dit moment wordt
het kasteel bewoond door de familie zu Castell-Rüdenhausen.