Wandelen op het Dwingelderveld - Dwingelose heide

Wandelen en fotograferen Dwingelderveld - Dwingelose Heide

Met start bij de Boslounge Spier

Start: bij Orientatiecentrum De Boslounge (Natuurpoort Spier)
Adres: Oude Postweg 8, 9417 TG Spier (direct onderaan de afslag vd A28 en nabij het vdValk Hotel)

Parkeren: bij de start is goede parkeergelegenheid
Afstand wandelroute:  8 à 9 km. De wandeling kan eventueel gecombineerd worden met de 5,5 km lange 'Boswandeling Spier' die ook gestart kan worden bij de Boslounge en waar je de witte pijltjes voor moet volgen.
Route-informatie: route gaat voor een groot deel langs een bewegwijzerde route 
Kaart: zie aan het eind van dit bericht. 
Routebeschrijving: kan * hier * gedownload worden.

Gps: kan * hier * gedownload worden

Fietsen? In dit gebied heb ik ook een 30km lange fietsroute gemaakt. Verslag, route + download van de routebeschrijving is te vinden op * dit weblog * .

 - - - - - - - - - - - 

Rustige route in het Dwingelderveld met meerdere fotogenieke plekken. Op deze wandeling loop je zowel door bosgebied, over heide als langs diverse prachtige vennetjes. Op deze manier is er voor iedereen wel iets te fotograferen.
Startpunt van de wandeling is de fraaie boslounge die direct onderaan de afslag van de A28 ligt (in de zeer dichte nabijheid van het van der Valkhotel). Aan de achterzijde van het gebouwtje staan de routepaaltjes. Voor de wandeling die hier beschreven staat hebben we als basis de 'Kibbelhoek-route' genomen (rode pijltje) maar hebben de route ietwat verlengd door ook te kijken bij het uitzichtpunt en hebben daarna tevens een afwijkend wandelpad dat langs het Holtveen loopt, genomen. Uiteindelijk kom je dan gewoon weer bij de rode pijltjes uit dus echt de weg kwijtraken zal niet snel gebeuren. Volg gewoon de aanwijzingen in de routebeschrijving die hier  * hier * gedownload kan worden.

Aan de achterzijde vd Boslounge staan de routepaaltjes

Nationaal Park Dwingelderveld

Het Nationaal Park Dwingelderveld is het grootste natte heidegebied in West-Europa en aangewezen als Natura 2000-gebied. In het Dwingelderveld worden natte slenken afgewisseld door droge zandruggen waardoor er een verscheidenheid aan dieren en planten voorkomt zoals adders op het zand en zonnedauw waar het vochtig is. De heide in het gebied zou zonder beheer overwoekerd raken door bomen en struiken en vervolgens volledig in een bos veranderen. Daarom worden er 2 schaapskudden alsmede grote grazers (koeien en Schotse hooglanders) ingezet voor beheer. Vroeger waren koeien op de heide op veel plaatsen even gewoon als schaapskudden.

Bosgebied op het eerste deel van de route

Het uitzichtpunt boven op de geluidswal aan de A28

Je hebt een uitzicht over het Holtveenslenk

Uitzichtpunt op geluidswal A28
De geluidswal langs A28 is gerealiseerd met zand dat vrijkwam bij het afgraven van het Noordenveld: hier werd de fosfaatrijke bovenlaag van de landbouwgronden afgegraven tbv ontwikkeling van natte heide. Nabij het uitzichtpunt is ook een vleermuiskelder gemaakt. Er komen verschillende soorten komen voor die hier hun winterslaap houden. Zomers vertoeven ze in de holle bomen waar de jongen worden geboren en grootgebracht. 

Holtveen

Dwingelose heide

Vennetjes 

Vennen
Heel mooi in het gebied is het grote aantal vennen. Veel daarvan, de zogenaamde pingo-ruïnes, zijn ontstaan als overblijfselen van ijslenzen uit de ijstijd. Deze zijn te herkennen door hun opvallend ronde vorm. Andere zijn ontstaan door uitvening door de mens of door de wind. Rond de vennetjes groeien planten als veenpluis en waterdrieblad. Op deze wandelroute kom je ook langs enkele vennetjes.

Vele vennetjes

Flora
Dit grote heidecultuurlandschap biedt plaats aan een gevarieerd hoogveenvegetatie. In totaal komen er vier heidesoorten voor: struikheide, dopheide, kraaiheide en lavendelheide. In de natte stukken staan dopheide, zonnedauw, veenpluis en klokjesgentiaan. In de drogere gebieden staan struikheide, kraaiheide en muizenoor. Er komen zes soorten orchideeën voor, waarvan de de brede wespenorchis zelfs algemeen voorkomt. Op sommige plaatsen, zoals in het Lheebroekerzand, staan honderden jeneverbesstruiken. Deze kwamen vooral terug nadat de schapen de hei een poos met rust lieten. Het is de laatste plek in Nederland waar de zeldzame veenvlinders nog voorkomen. Bij de beheerders ligt de opdracht om de natuur zo oorspronkelijk mogelijk te maken. Om al deze (zeldzame) planten en dieren een kans te geven om zich te blijven ontwikkelen worden er daarom regelmatig stukken heide geplagd. Een andere beheersmaatregel is het kappen van opgroeiende grove dennen die de heideplanten dreigen te verdringen.

Heidelucifer

Geweizwammetjes

In de zomer kun je veel bloeiende waterlelies zien in het Holtveen

De Boslounge

Als je start bij De Boslounge is het zeker de moeite waard om daar ook even naar binnen te gaan. Je kunt er niet alleen koffie, thee of wat lekkers krijgen maar er ligt ook informatiemateriaal over o.a. het Dwingelderveld. Toen ik er was heb ik een mooie en overzichtelijke fiets- en wandelkaart van het gebied meegenomen. Die is gratis en wordt beschikbaar gesteld door het nabij gelegen hotel van der Valk. Ook liggen er folders met korte wandelroutes.

Open van 10.00 uur - 18.00 uur

De hier beschreven routes zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gecontroleerd. Niettemin geldt dat het een momentopname betreft en dat wijzigingen in het landschap, routenetwerken, grondbezit of bv openingstijden voor kunnen komen.

Oktober '17 

Route, tekst en fotografie (C) Truus Wijnen

Wandeling Holten - Holterberg 10 of 15 km

Wandelroute Holten - Holterberg

Op verkenning op de Sallandse Heuvelrug

De lanen af de paden op

Start: Station Holten

Adres: Stationsstraat 10, 7451 BH Holten

Afstand: Rondwandeling van 10 of 15 km

Horeca: bij start: Grand Café De Biester. Open dinsdag t/m zaterdag vanaf 9.30 uur Zondag vanaf 10.00 uur. En op laatste deel van de route diverse horeca o.a. Woody’s pancakes.

Route v 10 km: kan * hier * gedownload worden, Gps 10 km:  * hier * . Op de mobiel of tablet kan dit bestand gedownload worden door eerst de site te openen in je browser; bv Safari of Firefox.

Route en Gpx van 15 km kan * hier * gedownload worden.  
Honden: aangelijnd

Een Biester kopje koffie met een möpke bij de start.

De Holterberg roept bij veel mensen een nostalgisch gevoel op: het was een van de weinige bergen die je tijdens de aardrijkskundeles moest leren. In vroegere tijden was het al een van de meest populaire toeristische bezoekpunten. En niet ten onrechte, want het gebied is ideaal voor allerlei uitstapjes en wandelen kun je er goed. Je moet dan wel rekening houden met hoogteverschillen onderweg: smalle heidepaadjes leiden je van diepe dalen naar hoge punten waar telkenmale het uitzicht een beloning is. Ga je wandelen rond augustus dan kun je ook nog eens genieten van de bloeiende heide.

Het Beukenlaantje, aan het begin van de route 

Op de Holterberg zijn altijd wel mensen op pad

Na de zomermaanden beginnen de vossenbessen goed te kleuren

Bloeiende heide in augustus

Herfsttijd het bos

Het gebied De Holterberg maakt deel uit van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Het is het meest zuidelijk gelegen deel met aan de voet van de berg de plaats Holten. Vanaf het treinstation loop je zo ‘de berg’ in. Volgens de legendes is het gebied ontstaan toen een Duitse reus met een grote zak zand richting Zuiderzee liep om die te dempen. Onderweg scheurde de zak en het zand vormde zandbulten waar al snel heide op groeide: de heuvels van de Sallandse Heuvelrug.

De Holterberg was aan het begin van de vorige eeuw een groot heideveld, waar de bewoners hun schapen lieten grazen. Her en der waren er zandverstuivingen. Om dat tegen te gaan besloot men die plekken in te planten met dennen. Dat werden al snel productiebossen waarvan het hout bestemd was voor de Limburgse mijnen. Door actief beheer van o.a. Staatsbosbeheer in de vorm van begrazen en plaggen zijn er nu weer grote open heideterrein waar vergrassing wordt tegengegaan.

Tijdens deze wandeling ga je lekker dwalen door het gebied. Je loopt niet alleen door prachtige en glooiende heidegebieden maar maakt ook kennis met de bospaden over de Holter- en Wullenberg. Mooi is aan het begin van de wandelroute het toegangstraject richting Holterberg waarbij je over het historische Dikkerspad loopt.

Prachtige uitzichten

In het najaar is de kans groot kramsvogels in de bomen te zien

Ook de kans om een buizerd te zien is groot

Je komt langs de Canadese Begraafplaats

En overal staan paddenstoelen - herfst

Wandelpad richting Holten

Lange schaduwen in december

Route 15 km

De hier beschreven routes zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gecontroleerd. Niettemin geldt dat het een momentopname betreft en dat wijzigingen in het landschap, routenetwerken, grondbezit of bv openingstijden voor kunnen komen.

Oktober '17 Update mei '19
Route, tekst en fotografie (C) Truus Wijnen

Wandeling Lutterzand - Beuninger Achterveld

Wandelroute Lutterzand, Punthuizen 

en het Beuninger Achterveld

Een mooie wandeling door het natuurgebied Lutterzand.
Het Lutterzand is samen met de Galgenberg en de Friezenberg een van de drie aardkundig monumenten in Overijssel. Je loopt langs de meanderende Dinkel, door bossen en over heidevelden en door de aan de grens met Duitsland gelegen Natura2000 gebieden Punthuizen en het Beuninger Achterveld.

Start: Restaurant Paviljoen Lutterzand

Adres: Lutterzandweg 12, 7587 LH De Lutte

Afstand: rondwandeling van 10 of 16 km

Honden: op het laatste deel van de 16km-route is het verboden voor honden

Horeca: bij start (Paviljoen Lutterzand), na 2 km (De Lutte Hutte) en nabij het eindpunt (Restaurant Florilympha).

Routebeschrijving: kan * hier * gedownload worden (met update v November 19).

GPS: de track kan * hier * gedownload worden
Fietsen: voor fietsliefhebbers heb ik ook * een fietsroute * gemaakt in dit gebied. 

 - - - - - - - - -

Het Lutterzand

Het landgoed en natuurgebied Lutterzand ligt tussen De Lutte en Denekamp. Het van oudsher aantrekkelijke gebied voor dagtoerisme is onder andere bekend door het riviertje de Dinkel dat hier zijn natuurlijke, meanderend loop tot op heden kon behouden. De Dinkel vormt een grillige grens tussen lager gelegen stroomdalgraslanden en een uitgestrekt, hoger gelegen stuifzandgebied. Op de plek met de naam ‘Greune Stet’ ('groene staart') is in een binnenbocht van de Dinkel de ontwikkeling van een kronkelwaard zichtbaar. De oever van de buitenbocht wordt gevormd door een steile wand van enkele meters hoogte.

Het Lutterzand heeft een afwisselend landschap van bos met oude en jonge waaidennen naast diverse heideveldjes en jeneverbesstruiken op oude zandverstuivingen. Tot de kenmerkende fauna in het gebied behoren onder andere de ijsvogel, de oeverzwaluw, de nachtzwaluw, de zwarte en de bonte specht, de buizerd en de aalscholver.

Het Lutterzand is aangewezen is als aardkundig monument.

Aan het begin vd route loop je al langs de Dinkel

De Dinkel in het Lutterzand

Je wandelt ook langs 'De Greune Stet' 

Bij mooi weer op zondag en in vakantieperiodes open

Op het Lutterzand is ook een hondenlosloopgebied

Het is er prachtig wandelen

Punthuizen en het Beuninger Achterveld

De tegen de grens met Duitsland gelegen natuurgebieden Punthuizen en Beuninger Achterveld maken deel uit van het Natura 2000-gebied Dinkelland. 

Natuurgebied Punthuizen heeft grote natuurhistorische waarde. Het gebied is een lappendeken van vennen, heidevelden, hooilandjes, schraal grasland, akkers, bosjes en houtwallen. Deze verscheidenheid hangt samen met geringe hoogteverschillen, bijzondere grondwateromstandigheden en de aanwezigheid van kalkrijk kwelwater

Het Beuninger Achterveld is een restant van het vroegere omvangrijke heidelandschap in Oost-Twente 

Het waterpeil van de natuurgebieden en de omgeving is gedaald. Door de verdroging is de natuurwaarde van het gebied achteruitgegaan.

Wolf
In het grensgebied bij het Beuninger Achterveld is in 2016 door inwoners een wolf gezien. Door de foto’s die van het dier gemaakt zijn trok een wolvenexpert de conclusie dat het inderdaad om een wolf ging en dat het wsl een wolvin betreft die haar territorium heeft tussen Nordhorn en Meppen. Eerder was deze wolf ook al eens gesignaleerd bij de Twentse plaatsen Agelo en Ootmarsum.

Op het platteland

Heidegebied Beuninger Achterveld

Groene grens (Vrijdijk)

Op deze route loop je over de Vrijdijk. Dit is de grensweg tussen Nederland en Duitsland. Tot 1995 (verdrag van Schengen) was dit een groene grensovergang: er was geen permanente douanecontrole en de grensovergang was alleen bestemd voor fietsers en voetgangers. Het gebied rondom de grensweg was oorspronkelijk een stukje niemandsland, een afspraak tussen de graaf van Bentheim en de bisschop van Utrecht. Het mocht niet worden bebouwd noch bewoond. Vroeger was het gebied ideaal voor smokkelaars… dat verklaart de naam Vrijdijk. In 1949 werd de weg in zijn geheel toegekend aan Nederland.

Langs de km-lange onverharde Vrijdijk ligt ook een fraai fietspad

Jan Wesselinkhoes

Het Jan Wesselinkhoes - gelegen aan de Puntbeek - is een traditioneel Los Hoes. Dit betekent ‘niet vastzittend’. Het gebint (de constructie) van de boerderijen was nl demontabel en stond op veldkeien of Bentheimer zandsteen. Het woord betekent in Twente ook ‘open’. Mens en vee leefden samen in een open ruimte met een open vuur. Zo’n los hoes was het meest voorkomende boerderijtype in deze regio. 

Het Jan Wesselinkhoes is tegenwoordig in gebruik als trouwlocatie.

Het Jan Wesselinkhoes

Puntbeek

De Puntbeek is een zgn heidebeek, een beek die geen stroomdal vormt. Het is de enige in Twente en een van de weinige van Nederland. 

Er worden aan de Puntbeek herstelwerkzaamheden uitgevoerd zodat deze unieke beek weer meer kan meanderen. Iets wat de flora en fauna in het gebied ook ten goede zal komen.

Puntbeek verscholen in het natuurgebied Lutterzand

Weidebeekjuffer bij de Puntbeek

Op pad
Het is elk seizoen prachtig om op pad te gaan in dit gebied. Het stuk langs De Dinkel op het eerste deel van deze route is met name in de zomermaanden een geliefde plek voor dagtoerisme en kan het wat drukker zijn. Ben je eenmaal op pad dan zul je weinig mensen tegenkomen.

Zachte voorjaarstinten

In elk jaargetijde is het mooi om op pad te gaan (Sponszwam)

Herfst

De hier beschreven routes zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gecontroleerd. Niettemin geldt dat het een momentopname betreft en dat wijzigingen in het landschap, routenetwerken, grondbezit of bv openingstijden voor kunnen komen.

Oktober '17 
Update Februari '18
Route, tekst en fotografie (C) Truus Wijnen