Wandeling Holten - Holterberg 15 km

Wandelroute Holten - Holterberg

Op verkenning op de Sallandse Heuvelrug

De lanen af de paden op

Start: Station Holten

Adres: Stationsstraat 10, 7451 BH Holten

Afstand: Rondwandeling van 15 km

Horeca: bij start: Grand Café De Biester. Open dinsdag t/m zaterdag vanaf 9.30 uur Zondag vanaf 10.00 uur. En op laatste deel van de route diverse horeca o.a. Woody’s pancakes.

Route en Gpx van 15 km kan * hier * gedownload worden.  
Honden: aangelijnd

Een Biester kopje koffie met een möpke bij de start.

De Holterberg roept bij veel mensen een nostalgisch gevoel op: het was een van de weinige bergen die je tijdens de aardrijkskundeles moest leren. In vroegere tijden was het al een van de meest populaire toeristische bezoekpunten. En niet ten onrechte, want het gebied is ideaal voor allerlei uitstapjes en wandelen kun je er goed. Je moet dan wel rekening houden met hoogteverschillen onderweg: smalle heidepaadjes leiden je van diepe dalen naar hoge punten waar telkenmale het uitzicht een beloning is. Ga je wandelen rond augustus dan kun je ook nog eens genieten van de bloeiende heide.

Het Beukenlaantje, aan het begin van de route 

Op de Holterberg zijn altijd wel mensen op pad

Na de zomermaanden beginnen de vossenbessen goed te kleuren

Bloeiende heide in augustus

Herfsttijd het bos

Het gebied De Holterberg maakt deel uit van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug. Het is het meest zuidelijk gelegen deel met aan de voet van de berg de plaats Holten. Vanaf het treinstation loop je zo ‘de berg’ in. Volgens de legendes is het gebied ontstaan toen een Duitse reus met een grote zak zand richting Zuiderzee liep om die te dempen. Onderweg scheurde de zak en het zand vormde zandbulten waar al snel heide op groeide: de heuvels van de Sallandse Heuvelrug.

De Holterberg was aan het begin van de vorige eeuw een groot heideveld, waar de bewoners hun schapen lieten grazen. Her en der waren er zandverstuivingen. Om dat tegen te gaan besloot men die plekken in te planten met dennen. Dat werden al snel productiebossen waarvan het hout bestemd was voor de Limburgse mijnen. Door actief beheer van o.a. Staatsbosbeheer in de vorm van begrazen en plaggen zijn er nu weer grote open heideterrein waar vergrassing wordt tegengegaan.

Tijdens deze wandeling ga je lekker dwalen door het gebied. Je loopt niet alleen door prachtige en glooiende heidegebieden maar maakt ook kennis met de bospaden over de Holter- en Wullenberg. Mooi is aan het begin van de wandelroute het toegangstraject richting Holterberg waarbij je over het historische Dikkerspad loopt.

Prachtige uitzichten

In het najaar is de kans groot kramsvogels in de bomen te zien

Ook de kans om een buizerd te zien is groot

Je komt langs de Canadese Begraafplaats

En overal staan paddenstoelen - herfst

Wandelpad richting Holten

Lange schaduwen in december

Route 15 km

De hier beschreven routes zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gecontroleerd. Niettemin geldt dat het een momentopname betreft en dat wijzigingen in het landschap, routenetwerken, grondbezit of bv openingstijden voor kunnen komen.

Oktober '17 Update mei '19/september '22
Route, tekst en fotografie (C) Truus Wijnen

Wandeling Hellendoorn Eelerberg

Vernieuwde versie. Met update van Jan 2021.
Start- en eindpunt:  ter hoogte van Albert Heijn, Dorpsstraat 48B, Hellendoorn
Afstand: rondwandeling van 18 km
Horeca: bij start: Lunchroom Banketbakkerij Lorkeers, na 500 m Fletcher Hotel ad Johanna van Burenstraat, na 13 km chocolaterie/tearoom Twente Decadente bij Krönnenzommer
Routebeschrijving en Gpx: kun je * hier * downloaden 

Rondwandeling Hellendoorn - Eelerberg 18 km

Hellendoorn is een prachtig startpunt voor een wandeling op de grens van Twente en Salland. Vanuit de mooie oude dorpskern ben je binnen enkele wandelminuten midden in de bossen van de Hellendoornse Berg. Een gebied dat onderdeel uitmaakt van de Sallandse Heuvelrug. Verscholen in de bossen met loofhout en dennen tref je enkele verscholen heideveldjes aan met jeneverbesstruiken. De soms grillige vormen geven het bos een sprookjesachtige en bij mistig weer zelfs een mystieke aanblik. Eenmaal de berg afgewandeld zet je koers naar de lagere gronden rondom de rivier De Regge.

Bij Landgoed Schuilenburg

De Regge bij Schuilenburg

Het is nu nauwelijks meer voor te stellen, maar zo'n 50 jaar geleden stond de de Regge in de omgeving van Hellendoorn en Nijverdal niet zo goed bekend. Dat had alles te maken met het feit dat in die tijd het afvalwater van een textielfabriek vrijuit werd geloosd op de rivier en dat de nodige stank met zich meebracht. Gelukkig is e.e.a. gestopt en heeft de Regge de laatste jaren een metamorfose ondergaan. De rivier is heringericht, de natuur kan haar gang weer gaan en de rivier is nu al meanderend aanwezig in het landschap omgeven door prachtige natuurgebieden met een grote diversiteit aan flora en fauna. Op verschillende plekken grazen runderen en paarden en er zijn wandel- en fietspaden aangelegd. De Regge is van een stinkrivier een rivier geworden waar de omwonenden trots op zijn en waar men graag vertoeft.

Eelerberg bij Hellendoorn

Eelerberg bij Hellendoorn

Vijver met eiland Landgoed Eelerberg

Een heel ander gebied is de Eelerberg. Het bosgebied dat onderdeel uitmaakt van de Hellendoornse Berg was tijdens WOII van strategische waarde. Vooral rondom de Eelerberg, een 40m hoge heuvel met een goed uitzicht. Daarom kwam daar een lanceerplaats voor V2-raketten.
De gezonde lucht van de bossen en de ligging tegen de helling uit de wind maakte dat eerder al (1902) op een prachtige locatie omgeven door natuur een Volkssanatorium werd gevestigd. Het sanatorium dat de naam Krönnenzommer kreeg was er speciaal voor de financieel wat minder draagkrachtige 'TBC-lijders'. Tegenwoordig is het een verpleeghuis en zijn er op het grote terrein diverse organisaties actief. Bijzonder is ook chocoladewerkplaats die er gevestigd is en waar je kunt zien hoe bonbons gemaakt worden. Er is ook een koffie- en theeschenkerij bij en je mag er bonbons proeven! Voor de chocoladeliefhebbers, je komt er op deze wandeling langs.

Avonturenpark Hellendoorn

De wandeling wordt afgesloten met een bijzonder stuk langs het Avonturenpark dat vroeger De Elf Provinciën heette en waar menigeen nog prettige herinneringen aan heeft. Want dwalen in het doolhof en je ogen uitkijken in de sprookjestuin, dat was toch geweldig.
Als je er nu langs loopt zie en hoor je het verschil. De attracties heten nu Tornado en Tarantula Magica en er is een heus Slidepark. Het plezier van de kinderen blijft.
Na het Avonturenpark daal je af naar Hellendoorn om vervolgens weer bij het startpunt van deze route uit te komen.

~~~~~~~~~~~~

Waterpret op de Regge bij Hellendoorn

Langs de Regge

Bakkerijmuseum Hellendoorn

IJsfabriek
Wie kent niet de naam Caraco-ijs en dat reclamedeuntje:  "Mexicaantje, oranje hoed, Caraco ijs, geweldig goed! Caraco IJs, Caraco IJs, oehhh, geweldig lekker!"
Dat het ijs geproduceerd werd in Hellendoorn is minder bekend.
Het was aan het succes van de plaatselijke bakker Valk te danken dat de ijsfabriek er gekomen is.
Zijn zelfgemaakte  ijs – dat vanuit de bakkerszaak en later een ijssalon werd verkocht – was een groot succes bij zowel particulieren als horecaondernemers. Toen naast het ijs in bakken ook begonnen werd met het maken van ijs aan een stokje kwam ook de nationale vraag op gang. Het ijs dat toen nog de naam De Valk heette kreeg de merknaam Caraco.
Om aan de groeiende vraag te voldoen werd in 1974 een ijsfabriek gebouwd aan de Regge. In deze fabriek wordt nu nog steeds ijs gemaakt. Ondertussen is Unilever de nieuwe eigenaar van de fabriek en is de merknaam Caraco opgeheven. Het ijs wordt nu verkocht onder de merknamen Ola, Hertog en het Amerikaanse Ben & Jerry’s .
Met ruim 180 medewerkers is de fabriek een aanzienlijke werkgever in Hellendoorn.
Op de plek van de vroegere bakkerij  aan de Dorpsstraat in Hellendoorn  is nu het Gerrit Valk's Bakkerij en IJsmuseum.

Krönnenzommer

Gebouwen in Zwitserse stijl sanatorium Hellendoorn

Volkssanatorium

Het vroegere Volkssanatorium was ooit een dorp op zich. Het zorgde zelf voor z’n elektriciteit, had een wasserij, slager, bakker en smederij.  En moestuinen zorgden voor groente en fruit. Het gebouwencomplex werd rond 1900 naar Zwitsers voorbeeld in chaletstijl gebouwd.  Tuberculose was in die tijd een levensbedreigende volksziekte.  Om er van te genezen moest je lange tijd kuren. Omdat dit voor velen niet te betalen was werd besloten tot het bouwen van een Volkssanatorium. Hier konden dan de wat minder draagkrachtige  “borstlijders” terecht.  De arts J.J. Homoet was één van de voorvechters van een volkssanatorium.  Dat het sanatorium in Hellendoorn werd gebouwd was niet vreemd. Men ging er van uit dat de boslucht de mensen goed zou doen. Eén en ander gecombineerd met veel rust en gezond voedsel. Rijkssubsidie kreeg men niet en kosten werden gedekt door financiële steun van particulieren en door zelf te voorzien in allerlei levensbehoeften.

Met het afnemen van de tbc-gevallen en de veranderende behandelwijzen heeft het sanatorium z’n functie verloren. Momenteel is het complex, dat nu de naam Krönnenzommer draagt,  een verpleeghuis.  De naam ‘Krönnenzommer’ is ontleend aan een gedicht van de in Hellendoorn geboren streektaaldichteres  Johanna F. van Buren en duidt op de nadagen van de zomer,  wanneer de kraanvogels (‘krönnen’) zich opmaken om te vertrekken naar warmere streken.

Route, tekst en fotografie (c) Truus Wijnen
Update Jan '21

Deze wandeling is één van de routes uit mijn wandelgids "Wandelen op de Twentse Wallen" .
De gids is oktober 2018 op de markt gekomen en is te bestellen cq te koop bij Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig, boekhandels, VVV''s en kan ook veelal online besteld worden.

De hei op.

Wandelen of fietsen op de Sallandse Heuvelrug bij Nijverdal.

De Sallandse Heuvelrug is een prachtige plek om te wandelen en genieten.
Bloeiende heide, grandioze uitzichten en een bos waar zonnestralen aan het pronken zijn.
Op “wandelschoenhoogte” volop bosbessen en bloeiende vossenbessen.
Ik ben op pad gegaan om in deze omgeving een mooie wandelroute te zoeken.
Natuurlijk heb ik ook een bezoek gebracht aan het nagelnieuwe Buitencentrum  Sallandse Heuvelrug van Staatsbosbeheer op de Nijverdalse Berg.

De Sallandse Heuvelrug, een stuwwal ontstaan in de voorlaatste ijstijd, ligt tussen Holten en Hellendoorn. In het glooiende gebied zijn bossen en uitgestrekte heidevelden te vinden. De “oprispingen”  in het landschap zorgen voor prachtige uitzichten. 
Het nationaal park is de laatste jaren veel in het nieuws geweest vanwege de laatste populatie korhoenders in Nederland die er nog te vinden is.
In april 2013 is het vernieuwde bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer geopend. Het gebouw is te vinden aan de Nijverdalse kant van de Sallandse Heuvelrug.
Het bijzondere gebouw met een heuse sterrenkoepel biedt niet alleen ruimte aan Staatsbosbeheer maar ook aan plaatselijke natuurorganisaties en een Sterrenwacht. Het  vormt door z’n ligging aan het begin van de Toeristenweg als het ware een poort naar het nationaal park.

Op een zonnige en warme dag sta ik al vroeg voor het nieuwe Buitencentrum dat aan de Nijverdalse kant van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug  te vinden is. Voor het gebouw staat een bord van het Wandelnetwerk Twente met een kaart van het gebied en wandelmogelijkheden.
Ik kan kiezen uit afstanden van 4 tot 13 km. De routes zijn te volgen via paaltjes met gekleurde pijltjes. Dus dat is makkelijk.

Klik op de foto's voor grotere afbeeldingen.

 

Ik kies voor een route waarbij ik zowel het bos als de heide aan doe. In de vroege herfst heb je grote kans op mooie lichtstralen in het bos en ook de heide is nog mooi van kleur. Er zijn dus volop mogelijkheden om niet alleen te genieten van het wandelen maar ook om prachtige foto’s te maken.
Een hele lange wandeling zal het deze keer niet worden want ik wil ook nog kijken in het Buitencentrum.
En het mooie terras naast het centrum heeft ook erg veel aantrekkingskracht.
Maar eerst op pad….
Uiteindelijk besluit ik een combinatie van de routes te maken om zo een wandeling van 10 km te krijgen. Ik ga eerst een gedeelte van de groene route lopen en ga dan bij knooppunt F83 over naar de rode route.
Het is een goed besluit want ik loop nu zowel door een mooi bosgedeelte als over prachtige heidevelden.

Onderweg kom ik de Heideslak tegen. Met name voor mensen die minder goed ter been zijn is de electrokar die vertrekt vanaf het bezoekerscentrum een prachtige mogelijkheid toch het natuurgebied in te gaan.

Het tweede gedeelte van de route gaat langs het voormalige Rijkswerkkamp Twilhaar.
Op de plek is nu een monument ter herinnering aan de mannen die op 2 oktober 1942 vanuit het werkkamp werden afgevoerd naar het concentratiekamp Westerbork, om vervolgens bijna allemaal in Auschwitz de dood te vinden.

In het bosgedeelte naast het vml Rijkswerkkamp staat een Driemarkensteen. Op de steen de namen van deze drie marken: Haarle, Noetsele en Hellendoorn.

Bij de schaapskooi aan de rand van het bos zijn niet veel schapen te zien. Ze zullen wel de hei op zijn. In het weiland wel drie stoere paarden.

Opvallend zijn de vele vossenbessen - rode bosbes - in het gebied.

Toen ik weer bij het startpunt van de wandeling was ben ik nog binnengelopen bij het Buitencentrum. Aardige vrijwilligers van het IVN vertellen me het één en ander en gaan voor me op zoek naar een korhoen. En inderdaad ze hebben er één. Het is dan wel geen levende en hij staat achter glas. Maar zo kan ik in ieder geval van dichtbij zien hoe zo'n beestje er uitziet.
Voor een bezoek aan de indrukwekkende sterrenkoepel van de Sterrenwacht die ook in het centrum te vinden is, kom ik een keer terug. Er zijn speciale tijden waarop de koepel te bezoeken is en ook kan er 's avonds naar de sterren gekeken worden.
En wie weet ga ik dan voor die tijd weer op pad voor één van de andere bewegwijzerde routes. Want  het wandelen op de Sallandse Heuvelrug is in elk seizoen mooi.

Voor diegenen die liever willen fietsen in het gebied wordt de 30 km lange fietsroute
Sallandse Heuvelrug  aanbevolen. Hou er rekening mee dat er op bepaalde stukken klimmetjes in de route zitten. Het Bezoekerscentrum ligt tussen de knooppunten 53 en 54, aan de Grotestraat 281, 7441  GS, Nijverdal (hoek Nijverdalsebergweg).
Mensen die wat minder goed ter been zijn kunnen met een electrocar; “de Heideslak”  genieten van de Sallandse Heuvelrug. Meer hierover is te lezen op de site van Staatsbosbeheer.

Het adres van het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug, tevens startpunt van de wandelingen,  is: Grotestraat 281, 7441 GS, Nijverdal.
Staatsbosbeheer, het IVN en de Sterrenwacht hebben elk een eigen website met informatie over het centrum en hun activiteiten.

-----

Dat het ook wat later in de herfst als de bladeren al mooi gekleurd zijn volop genieten is op de Sallandse Heuvelrug laten onderstaande foto's zien.