Wandeling Delden - Twickel

Start- en eindpunt: treinstation Delden.
Adres: Stationsweg 1, 7491 CE Delden
Horeca:  diverse gelegenheden in het centrum van Delden .
Honden: zijn op een deel van de route (ook aangelijnd) niet toegestaan. Het is mogelijk een alternatief stukje te lopen (is aangegeven in de routebeschrijving).
Routebeschrijving en kaartje: zie aan het eind van dit bericht (Update oktober '21: deze route wordt binnenkort aangepast waarna er ook een nieuwe routebeschrijving volgt).

Lengte van de wandeling is 15 km

 ~~~~~~

Wandelen bij Delden -Twickel
Rondwandeling vanaf het station.

Het gezellige en historische stadje Delden is een prettige plek om een wandeling te beginnen.

Direct na de start van de route word je al verrast door de prachtige monumentale landhuizen en villa’s waaraan het plaatsje rijk is.
Het is de opmaat naar een wandeling waarin historie, cultuur en natuur rijkelijk aan bod komen.

Jachtopzienerswoning "Casa Nova"  Bornsevoetpad

Twickelervaart

Al snel loop je de prachtige oude loofbossen van het landgoed Twickel in. Een landgoed dat onlosmakelijk verbonden is met Delden. Al was het alleen al vanwege het feit dat het plaatsje volledig omgeven wordt door gronden van het landgoed. Her en der staan rododendronstruiken, ooit er neergezet voor de jacht. In juni is de bloeitijd.
De route laat je vervolgens kennismaken met de gevarieerdheid van het landgoed Twickel met zijn gelijknamige kasteel. Bossen, heidevelden en vochtige gebieden worden afgewisseld met weilanden en akkers. Naast zand- en bospaden worden landelijke weggetjes langs boerderijen en door weilanden  niet geschuwd.

 

Wandelen door weilanden

Als je geluk hebt zie je de brede wespenorchis of misschien wel de weerschijnvlinder. Terwijl bij de talrijke beekjes langs de route er een kans is de ijsvogel te zien.
De boomklevers zullen zich zeker laten horen en het getik van de spechten is telkens weer een verrassend geluid.

Via de Deldeneres gaat het dan weer richting Delden. Een glooiend landschap met zicht op golvende akkers en velden. De solitaire bomen vallen op en nodigen uit tot het maken van foto’s. In de verte is de “skyline “ van Delden te zien.
Het laatste deel van de route gaat door het centrum van Delden. Er zijn diverse horecagelegenheden en leuke winkeltjes en galeries. Ook is het de moeite waard het Zoutmuseum te bekijken. Op zondag zijn veel winkels open.

Kasteel Twickel

Twickel
Het landgoed Twickel en zijn bijbehorende kasteel waren van  1347 tot 1953  familiebezit.
De laatste eigenaresse,  Barones van Heeckeren van Wassenaer, had geen nazaten en bracht het in 1953 onder in de door haar opgerichte  Stichting Twickel. Evenals de familiebezittingen in Brecklenkamp, Wassenaar, Dieren, Zevenaar, Borculo, Lochem  en het Duitse Lage. Op deze manier was de toekomst van het erfgoed veilig gesteld. De stichting heeft als doel Twickel als natuurreservaat en cultuurmonument in stand te houden en haar historische betekenis voort te zetten. Belangrijk is met name de instandhouding van het natuurschoon en het landschappelijke karakter.

Het beheer wordt uitgevoerd door een rentmeester en 50 medewerkers.
De rentmeester draagt zorg voor de rente van het vermogen dat in het landgoed besloten is  -met name de pachten -  en voor een verantwoorde geldbesteding. Vroeger brachten de boeren zelf de pacht naar de rentmeester. Deze bemoeide zich ook met het wel en wee van de pachters. Zo werd er bv beoordeeld of de zoon van de pachter wel een goede vrouw had uitgezocht.
Het kasteel Twickel is niet te bezichtigen. De stichting had als opdracht meegekregen dat het als particulier huis in stand gehouden moet worden. En daar houdt ze zich aan. Op dit moment wordt
het kasteel bewoond door de familie zu Castell-Rüdenhausen.
De omvang van Twickel bedraagt ruim 4000 ha en zijn 200 boerderijen, woningen en andere gebouwen.

Pachtboerderijen met zwart-witte luiken

Pachtboerderijen
Twickel telt vele pachtboerderijen. Ze zijn herkenbaar aan de bekende zwart-witte luiken. Generatieslang zijn deze bewoond en bewerkt door dezelfde families. Ook dit landgoed ontkwam niet aan de ontwikkelingen in de samenleving. Door het veranderende karakter van de agrarische sector zijn bedrijfsvoeringen beëindigd. Nu hebben veel boerderijen op het landgoed uitsluitend nog een woonfunctie. Veelal zijn ze in erfpacht uitgegeven. De opstallen zijn eigendom geworden van de bewoner en de grond blijft onderdeel van het landgoed.
Een belangrijke bepaling die in de pachtovereenkomst is opgenomen is dat er voor gezorgd moet worden dat het karakter van het Twickel-erf behouden blijft.

Villa De Kroonenhof

Villa De Kroonenhof

Delden is rijk aan oude landhuizen en villa’s.

Direct tegenover het station een voorbeeld. Het beschermde monument “Villa De Kroonenhof”.

Het houten huis is in 1923 gebouwd en is van architectuurhistorisch belang. Het is een gaaf voorbeeld van een geprefabriceerd houten huis in Chalet-stijl van de firma Christoph und Unmack uit Silezië.

Aan de  fraai uitgewerkte details, zowel aan het exterieur als in het  interieur, kun je de zorg zien waarmee dit huis is ontworpen en gebouwd. Bijzonder is dat dit huis als kant en klaar bouwpakket uit Silezië – vlakbij de huidige grens van Duitsland en Polen – werd aangevoerd. Het casco van de woning kon dan in een dag of 4 neergezet worden.

Het kan niet anders dan dat het in die tijd een zeer spectaculair gezicht geweest moet zijn.

Paalkamperen.

Landgoed Twickel is één van de gebieden waar een zogenaamde “paalkampeerplek” is; een primitieve plek midden in de natuur waar je gratis en legaal je tentje kunt neerzetten. Herkenbaar aan een paal met daaraan een kenmerkend bordje voor het paalkamperen. Er zijn geen voorzieningen. Water kun je uit de beek halen.

Aan het kamperen zijn wel voorwaarden verbonden. Zo mag er geen vuurtje gestookt worden en word je geacht  je afval mee te nemen. Ook mogen er niet meer dan 3 tentjes staan. De plek is alleen te voet te bereiken.

Het is een geliefde overnachtingsplek voor de avontuurlijk ingestelde wandelaar die veelal lange afstandsroutes loopt.

De Es

De in de buurtschap Deldeneresch gelegen es is al vijfduizend jaar in gebruik als landbouwgrond.

Het is  één van de oudste landbouwgebieden van Twente. De gronden werden jaar in jaar uit bemest met stalmest en op die manier steeds iets opgehoogd. Zo ontstond geleidelijk aan een es. Een opstuwing in de laatste ijstijd zorgde daarnaast voor de glooiing in het landschap.

Ooit is de geschiedenis van Twickel er begonnen door de aankoop van boerderij het Eysinc door Herman van Twickelo. De eigenaren van Twickel wisten sinds de zeventiende eeuw bijna alle boerderijen in Deldeneresch aan te kopen.

Varkens- en duivelsrooster

Varkens- en duivelsrooster

Binnen het ommuurde terrein van de oude kerk in Delden lag vroeger een kerkhof.

Om het kerkhof tegen loslopende varkens te beschermen werd er bij de ingang een rooster gelegd.

Zo werd voorkomen dat de varkens door het gewroet in de bodem de graven zouden vernietigen.

Meegenomen was dat nu ook de duivel “buiten de deur” gehouden werd; want de duivel – dat wist men zeker – had varkens- of bokkenpoten.  De zielenrust van de overledenen was nu gewaarborgd. 

Route, Tekst en Fotografie (c) Truus Wijnen
Zomer 2014, update Nov '19
Routecontrole door Miriam en Gerrit-Jan

De hier beschreven route is met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gecontroleerd. Niettemin geldt dat het een momentopname betreft en dat wijzigingen in het landschap of openingstijden voor kunnen komen.

De routebeschrijving van deze wandeling is  * hier *  te downloaden. (Update oktober '21: deze route wordt binnenkort aangepast waarna er ook een nieuwe routebeschrijving volgt).

Klik op het kaartje voor een grotere weergave